Η ευλογιά των προβάτων έχει επανέλθει στο προσκήνιο στην Ελλάδα, προκαλώντας ανησυχία σε κτηνοτρόφους, αρχές αλλά και καταναλωτές. Τα πρόσφατα κρούσματα σε διάφορες περιοχές της χώρας έχουν οδηγήσει σε αυστηρά μέτρα, προκειμένου να περιοριστεί η εξάπλωση. Το ερώτημα που προκύπτει όμως είναι: αποτελεί απειλή και για την υγεία μας ως ανθρώπων;

Τι είναι η ευλογιά των προβάτων

Η ευλογιά των προβάτων (γνωστή διεθνώς ως sheep pox ή «orf») είναι μια ιογενής, εξαιρετικά μεταδοτική νόσος που προσβάλλει κυρίως τα αιγοπρόβατα. Προκαλεί:

• υψηλό πυρετό,
• δερματικές βλάβες (φυσαλίδες, εξανθήματα, πληγές),
• αδυναμία, ανορεξία και
• σε πολλές περιπτώσεις, θάνατο των ζώων.

Ο ιός μεταδίδεται εύκολα με άμεση επαφή μεταξύ ζώων, μέσω σταγονιδίων, αλλά και με εργαλεία, ρούχα ή χέρια ανθρώπων που έχουν έρθει σε επαφή με μολυσμένα ζώα.

Για τις εκτροφές, η νόσος είναι καταστροφική: οδηγεί σε θανάτους ζώων, επιβολή καραντίνας, ακόμη και θανατώσεις κοπαδιών. Αυτό σημαίνει οικονομική ζημιά εκατομμυρίων ευρώ για τους παραγωγούς, καθώς και ελλείψεις σε γάλα, τυρί και κρέας στην αγορά. (Kathimerini)

Μπορεί να μεταδοθεί στον άνθρωπο;

Αν και η νόσος πλήττει κυρίως τα ζώα, υπάρχει μια σημαντική λεπτομέρεια: ο συγγενής ιός Orf μπορεί να προσβάλει τον άνθρωπο. Αυτό συμβαίνει όταν κάποιος έχει ανοιχτή πληγή και έρθει σε άμεση επαφή με μολυσμένο ζώο ή υλικά (μαλλί, δέρμα, εργαλεία).

Στους ανθρώπους, η λοίμωξη εκδηλώνεται συνήθως με:

• τοπικές δερματικές βλάβες (φυσαλίδες, κοκκινίλες),
• ήπιο πόνο ή φαγούρα στο σημείο,
• σπάνια ήπιο πυρετό ή διόγκωση λεμφαδένων.

Το σημαντικό είναι ότι δεν υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης από άνθρωπο σε άνθρωπο και ότι οι περισσότερες περιπτώσεις είναι αυτοϊώμενες, δηλαδή υποχωρούν από μόνες τους σε 2–6 εβδομάδες. (Onmed)

Άρα, για τον γενικό πληθυσμό, δεν υπάρχει σοβαρή απειλή για τη δημόσια υγεία.

Τι γίνεται με το κρέας και το γάλα;

Ένα από τα βασικά ερωτήματα των καταναλωτών είναι αν τα προϊόντα ζωικής προέλευσης είναι ασφαλή. Σύμφωνα με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων:

• Το γάλα από περιοχές με κρούσματα αποσύρεται από την αγορά ή παστεριώνεται πριν διατεθεί. Η παστερίωση καταστρέφει τον ιό.
• Το κρέας είναι ασφαλές, εφόσον μαγειρευτεί σωστά. Η θερμική επεξεργασία εξαλείφει κάθε πιθανό παθογόνο.

Αυτό σημαίνει ότι, για τον καταναλωτή, δεν υπάρχει λόγος πανικού. Αρκεί να αγοράζουμε προϊόντα από επίσημες αλυσίδες και να ακολουθούμε τους κανόνες μαγειρέματος. (Vradiνi)

Τα μέτρα που λαμβάνονται στην Ελλάδα

Η πολιτεία έχει ήδη ενεργοποιήσει αυστηρά μέτρα περιορισμού:

• Καραντίνα σε μολυσμένες μονάδες,τα ζώα δεν μετακινούνται για βοσκή, σφαγή ή πώληση.
• Ζώνες προστασίας,γύρω από κάθε κρούσμα ορίζονται περιοχές όπου γίνεται επιτήρηση και απαγόρευση εμπορίου.
• Θανάτωση και ταφή μολυσμένων ζώων, ώστε να μειωθεί η εξάπλωση.
• Ενημέρωση κτηνοτρόφων, οδηγίες για καθαριότητα, απολύμανση εργαλείων, απομόνωση ζώων με ύποπτα συμπτώματα.

Τα μέτρα είναι δύσκολα για τους κτηνοτρόφους, αλλά κρίσιμα για να περιοριστεί η ασθένεια. (Lifo)

Τι μπορείς να κάνεις εσύ

Ακόμη κι αν δεν έχεις άμεση σχέση με ζώα, υπάρχουν βασικά πράγματα που πρέπει να θυμάσαι:

1. Αν επισκεφτείς στάνη ή φάρμα απόφυγε επαφή με ζώα που έχουν πληγές. Χρησιμοποίησε γάντια και πλύνε καλά τα χέρια σου.
2. Αγόραζε μόνο πιστοποιημένα προϊόντα τυριά, γάλα, κρέας από ελεγχόμενες πηγές.
3. Μαγείρεμα και υγιεινή καλό βράσιμο γάλακτος και καλό ψήσιμο κρέατος.
4. Ενημερώσου για τα τοπικά μέτρα ειδικά αν μένεις σε αγροτικές περιοχές με κρούσματα.

Η οικονομική και κοινωνική διάσταση

Η ευλογιά των προβάτων δεν είναι μόνο ζήτημα υγείας ζώων αλλά και βαθύ οικονομικό πλήγμα. Οι απώλειες για τους κτηνοτρόφους οδηγούν σε μείωση παραγωγής, αυξήσεις τιμών στο γάλα και στα προϊόντα του, αλλά και αβεβαιότητα σε τοπικές κοινωνίες που ζουν από την κτηνοτροφία.

Επιπλέον, η απειλή της νόσου πιέζει για καλύτερη οργάνωση στην κτηνιατρική επιτήρηση και για επενδύσεις σε προληπτικά εμβόλια ζώων και συστήματα άμεσης αντίδρασης.

Η ευλογιά των προβάτων είναι σοβαρή για τα ζώα και την οικονομία, αλλά όχι για τη δημόσια υγεία των ανθρώπων. Με σωστή ενημέρωση, τήρηση μέτρων υγιεινής και εμπιστοσύνη στα ελεγκτικά όργανα, δεν υπάρχει κίνδυνος για τον καταναλωτή.

Αντίθετα, η κρίση αυτή μας υπενθυμίζει πόσο σημαντική είναι η πρόληψη, η υγειονομική επιτήρηση και η στήριξη της αγροτικής παραγωγής.

Ενεργές Πηγές

• Καθημερινή – Μέτρα και οδηγίες για την ευλογιά προβάτων
• ΑΝΤ1 News – Υπάρχει κίνδυνος για τον άνθρωπο;
• Onmed – Μετάδοση στον άνθρωπο και συμπτώματα
• Βραδυνή – Είναι ασφαλές το γάλα και το κρέας;
• Lifo – Επιπτώσεις στην αγορά