Η ζέστη στοιχίζει ετησίως περισσότερες από 175 000 ζωές στην Ευρωπαϊκή Περιφέρεια του ΠΟΥ, με τους αριθμούς να αυξάνονται ραγδαία σύμφωνα με δήλωση του Περιφερειακού Διευθυντή της ΠΟΥ για την Ευρώπη, Dr Hans Henri P. Kluge

Η Ευρωπαϊκή Περιφέρεια του ΠΟΥ είναι η περιοχή με την ταχύτερη αύξηση της θερμοκρασίας από τις 6 περιφέρειες του ΠΟΥ, με θερμοκρασίες που αυξάνονται περίπου με διπλάσιο ρυθμό από τον παγκόσμιο μέσο όρο. Σε ολόκληρη την Περιφέρεια, στα 53 κράτη μέλη της, οι άνθρωποι πληρώνουν το τελικό τίμημα. Τα 3 θερμότερα έτη που έχουν καταγραφεί για την Περιφέρεια συνέβησαν όλα μετά το 2020, ενώ τα 10 θερμότερα έτη συνέβησαν μετά το 2007.

Πριν από λίγες ημέρες, ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών António Guterres απηύθυνε έκκληση για δράση σχετικά με την ακραία ζέστη ως απάντηση στις θανατηφόρες επιπτώσεις της αύξησης της θερμοκρασίας σε όλο τον κόσμο. Σε ορισμένα μέρη του κόσμου, η κλιματική κρίση ανεβάζει ήδη τις θερμοκρασίες σε αφόρητα επίπεδα και οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι, σε παγκόσμιο επίπεδο, περίπου 489.000 θάνατοι που σχετίζονται με τη ζέστη σημειώνονται κάθε χρόνο μεταξύ 2000 και 2019, με την Περιφέρεια να ευθύνεται για το 36% ή, κατά μέσο όρο, για περισσότερους από 175.000 θανάτους κάθε χρόνο.

Η πρόσκληση του Γενικού Γραμματέα προσδιορίζει 4 κρίσιμους τομείς δράσης για τη φροντίδα των ευάλωτων ατόμων, την προστασία των εργαζομένων, την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των οικονομιών και των κοινωνιών και τον περιορισμό της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας στον 1,5°C. Αυτό δεν θα μπορούσε να είναι πιο σχετικό για την Περιφέρεια, όπου, τα τελευταία 20 χρόνια, έχει σημειωθεί αύξηση 30% στη θνησιμότητα λόγω καύσωνα, με τους θανάτους λόγω καύσωνα να αυξάνονται σχεδόν σε όλες τις χώρες της Περιφέρειας όπου υπάρχει παρακολούθηση.

Η θερμική καταπόνηση είναι η κύρια αιτία θανάτου που σχετίζεται με το κλίμα στην Περιφέρεια. Οι ακραίες θερμοκρασίες επιδεινώνουν τις χρόνιες παθήσεις, συμπεριλαμβανομένων των καρδιαγγειακών, αναπνευστικών και εγκεφαλοαγγειακών παθήσεων, της ψυχικής υγείας και των παθήσεων που σχετίζονται με τον διαβήτη. Η ακραία ζέστη αποτελεί πρόβλημα ιδιαίτερα για τους ηλικιωμένους, ιδίως όσους ζουν μόνοι τους. Μπορεί επίσης να επιβαρύνει επιπλέον τις έγκυες γυναίκες.

Η ανάπτυξη σχεδίων δράσης για τη θερμότητα-υγεία είναι μια κρίσιμη διαδικασία προσαρμογής, που καθιστά τις κοινότητες πιο ανθεκτικές στους καύσωνες. Περισσότερες από 20 χώρες της Περιφέρειας διαθέτουν τέτοια σχέδια. Αν και αυτό είναι ενθαρρυντικό, δεν αρκεί για την προστασία όλων των κοινοτήτων.

Ο ΠΟΥ/Ευρώπη, μέσω του Ευρωπαϊκού Κέντρου Περιβάλλοντος και Υγείας στη Βόννη της Γερμανίας, αναπτύσσει επί του παρόντος μια επικαιροποιημένη, δεύτερη έκδοση των οδηγιών του για τα σχέδια δράσης για τη θερμότητα και την υγεία. Αυτή θα αποτελέσει ένα τεκμηριωμένο σημείο αναφοράς για τις εθνικές και τοπικές κυβερνήσεις προκειμένου να καταρτίσουν τα δικά τους σχέδια ή να επικαιροποιήσουν τα υπάρχοντα. Η διαδικασία ανάπτυξής τους φέρνει σε επαφή φορείς από πολλούς τομείς με στόχο την καλύτερη διαχείριση των θερμικών κινδύνων.

Είναι γεγονός ότι οι δυσμενείς επιπτώσεις του ζεστού καιρού στην υγεία μπορούν σε μεγάλο βαθμό να προληφθούν μέσω ορθών πρακτικών δημόσιας υγείας, οπότε αν είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι για μια πιο ζεστή περιοχή, θα σώσουμε πολλές ζωές, τόσο τώρα όσο και στο μέλλον.

Για το φετινό καλοκαίρι, όπως και για τα προηγούμενα καλοκαίρια, σας υπενθυμίζουμε την ετήσια εκστρατεία #KeepCool του ΠΟΥ/Ευρώπης για την ευαισθητοποίηση σχετικά με τους κινδύνους της ακραίας ζέστης και τις απλές οδηγίες που μπορούν να κρατήσουν όλους ασφαλείς.

• Μείνετε μακριά από τη ζέστη. Αποφύγετε να βγαίνετε έξω και να κάνετε επίπονες δραστηριότητες κατά τη διάρκεια της πιο ζεστής ώρας της ημέρας. Μείνετε στη σκιά και μην αφήνετε παιδιά ή ζώα σε σταθμευμένα οχήματα. Εάν είναι απαραίτητο και δυνατό, περάστε 2-3 ώρες της ημέρας σε δροσερό μέρος, όπως ένα σούπερ μάρκετ ή ένας κινηματογράφος.
• Διατηρείτε το σπίτι σας δροσερό. Χρησιμοποιήστε τον νυχτερινό αέρα για να δροσίσετε το σπίτι σας. Μειώστε το θερμικό φορτίο στο εσωτερικό του σπιτιού ή του δωματίου του ξενοδοχείου σας κατά τη διάρκεια της ημέρας χρησιμοποιώντας περσίδες ή παντζούρια.
• Διατηρήστε το σώμα σας δροσερό και ενυδατωμένο. Χρησιμοποιήστε ελαφριά και φαρδιά ρούχα και ελαφριά κλινοσκεπάσματα, κάντε δροσερά ντους ή μπάνια και πίνετε τακτικά νερό, αποφεύγοντας τα ζαχαρούχα, αλκοολούχα ή καφεϊνούχα ποτά λόγω της αφυδατωτικής τους επίδρασης στον οργανισμό.
• Φροντίστε τον εαυτό σας και τους άλλους. Ελέγξτε την οικογένεια, τους φίλους και τους γείτονες, ιδίως τους ηλικιωμένους, οι οποίοι περνούν μεγάλο μέρος του χρόνου τους μόνοι τους.

Πρέπει να ενισχύσουμε τη συντονισμένη δράση για την προστασία της υγείας μας από τις πιο άμεσες και θανατηφόρες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Υποστηρίζω πλήρως την έκκληση του Γενικού Γραμματέα για δράση, η οποία είναι τόσο επείγουσα όσο και επίκαιρη για την προσέλκυση της παγκόσμιας προσοχής στην αντιμετώπιση αυτής της παγκόσμιας απειλής για τη δημόσια υγεία.

Πηγές

World Health Organization Regional Office for Europe (WHO/Europe)
https://www.who.int/europe

United Nations Office of the Secretary-General António Guterres
https://www.un.org/sg/en

Lancet Countdown on Health and Climate Change (2023 Report)
https://www.lancetcountdown.org/

European Environment Agency (EEA)
https://www.eea.europa.eu

Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) Sixth Assessment Report (2023)
https://www.ipcc.ch/

WHO/Europe Campaign #KeepCool
https://www.who.int/europe/initiatives/keepcool