Η υπερβολική έκθεση στον ήλιο είναι γνωστή για τις βλαβερές συνέπειές της, όπως ο καρκίνος του δέρματος και άλλες δερματικές βλάβες. Ωστόσο, πρόσφατα, το διαδίκτυο έχει γεμίσει με ισχυρισμούς ότι τα αντηλιακά είναι τοξικά. Ποια είναι η αλήθεια; Τι λέει η επιστήμη για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των αντηλιακών;
Τα αντηλιακά αποτελούν βασικό μέσο προστασίας από την υπεριώδη (UV) ακτινοβολία, η οποία είναι υπεύθυνη για τη φωτογήρανση και την καρκινογένεση του δέρματος. Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι αντηλιακών: τα φυσικά και τα χημικά. Τα φυσικά αντηλιακά περιέχουν ορυκτά φίλτρα, όπως το οξείδιο ψευδαργύρου και το διοξείδιο του τιτανίου, που αντανακλούν την UV ακτινοβολία. Αντίθετα, τα χημικά αντηλιακά απορροφούν την UV ακτινοβολία, αλλά απαιτούν συχνή επανεφαρμογή καθώς η προστασία τους μειώνεται με την πάροδο του χρόνου.
Παρά τους ισχυρισμούς περί τοξικότητας, δεν υπάρχουν επιστημονικές αποδείξεις ότι τα χημικά αντηλιακά περιέχουν καρκινογόνες ουσίες. Ωστόσο, ορισμένα συστατικά, όπως το οκτοκρυλένιο, έχουν προκαλέσει ανησυχίες λόγω πιθανής αποσύνθεσης σε βενζοφαινόνη, η οποία χαρακτηρίζεται ως «πιθανώς καρκινογόνος» από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Για το λόγο αυτό, συνιστάται να αποφεύγονται παλιά αντηλιακά που περιέχουν οκτοκρυλένιο.
Μια πρόσφατη μελέτη ανέδειξε ότι η ταυτόχρονη χρήση αντηλιακού με εντομοαπωθητικό μπορεί να μειώσει σημαντικά την προστασία από την UVB ακτινοβολία. Αυτό υποδηλώνει την ανάγκη για ενημερωμένα πρωτόκολλα εφαρμογής όταν χρησιμοποιούνται συνδυασμένα προϊόντα. Η έρευνα αυτή χρησιμοποίησε τεχνητή νοημοσύνη και ψηφιακή μορφομετρία για την αξιολόγηση τοξικότητας στο ανθρώπινο δέρμα, ανοίγοντας νέους δρόμους για μελλοντικές μελέτες.
Η Ελληνική Δερματολογική Εταιρεία επισημαίνει ότι ο καρκίνος του δέρματος είναι ο πιο συχνός καρκίνος και η συχνότητά του αυξάνεται, κυρίως λόγω της υπεριώδους ακτινοβολίας. Οι δερματολόγοι συνιστούν τη χρήση αντηλιακών και την αποφυγή παλιών προϊόντων με οκτοκρυλένιο. Επίσης, καλούν για προσεκτική χρήση αντηλιακού και εντομοαπωθητικού για να διατηρείται η προστασία.
Στην Ελλάδα, ο καρκίνος του δέρματος έχει πολλαπλασιαστεί τα τελευταία 20 χρόνια, με αύξηση περιστατικών και σε νεότερες ηλικίες. Η σωστή χρήση αντηλιακών είναι κρίσιμη για την πρόληψη του καρκίνου του δέρματος και άλλων δερματικών παθήσεων. Η παραπληροφόρηση περί τοξικότητας μπορεί να οδηγήσει σε αποφυγή χρήσης τους, αυξάνοντας τον κίνδυνο βλάβης από τον ήλιο.
Συνοψίζοντας, η επιστήμη υποστηρίζει ότι τα αντηλιακά είναι ασφαλή και απαραίτητα για την προστασία από τον ήλιο, με προσοχή στην επιλογή και χρήση τους. Η τοξικότητα που αναφέρεται στο διαδίκτυο δεν επιβεβαιώνεται γενικά, εκτός από συγκεκριμένες ουσίες και παλιές φόρμουλες που πρέπει να αποφεύγονται. Η υπερβολική έκθεση στον ήλιο χωρίς προστασία παραμένει ο κύριος κίνδυνος για την υγεία του δέρματος.
ΠΗΓΕΣ:
https://www.who.int/health-topics
https://www.cdc.gov/
