Η στοματική μας υγεία αντικατοπτρίζει σε μεγάλο βαθμό τη συνολική μας ευεξία. Ένα από τα πιο συχνά προβλήματα που μπορεί να εμφανιστεί συχνά αθόρυβα στην αρχή είναι η ουλίτιδα. Παρά το ότι είναι αναστρέψιμη, αν μείνει χωρίς θεραπεία, μπορεί να εξελιχθεί σε περιοδοντίτιδα, προκαλώντας βλάβες στους ιστούς και τα οστά που στηρίζουν τα δόντια. Ας δούμε λοιπόν τι ακριβώς είναι η ουλίτιδα, ποια είναι τα πρώτα σημάδια και πώς μπορούμε να την προλάβουμε.

Τι είναι η ουλίτιδα;

Η ουλίτιδα είναι μια φλεγμονή των ούλων που προκαλείται κυρίως από τη συσσώρευση πλάκας ενός λεπτού, κολλώδους υμενίου που σχηματίζεται συνεχώς πάνω στα δόντια. Η πλάκα αποτελείται από βακτήρια, τα οποία όταν δεν απομακρύνονται με το καθημερινό βούρτσισμα και το νήμα, ερεθίζουν τους ιστούς των ούλων, οδηγώντας σε φλεγμονή.

Στα αρχικά στάδια, η ουλίτιδα είναι ανώδυνη και πολλοί άνθρωποι δεν αντιλαμβάνονται ότι την έχουν. Ωστόσο, είναι το πρώτο προειδοποιητικό στάδιο για πιο σοβαρές παθήσεις των ούλων.
(American Dental Association – ADA)

Πώς θα καταλάβω ότι έχω ουλίτιδα;

Τα σημάδια μπορεί να είναι ήπια στην αρχή, αλλά είναι αναγνωρίσιμα αν δώσουμε προσοχή:

• Ερυθρότητα και πρήξιμο των ούλων
  Τα υγιή ούλα έχουν ροζ χρώμα και σταθερή υφή. Όταν ερεθίζονται, γίνονται κόκκινα, ευαίσθητα και μπορεί να πονάνε στο άγγιγμα.
• Αιμορραγία κατά το βούρτσισμα ή το νήμα
  Αν βλέπεις αίμα στη βούρτσα ή στο νήμα, είναι σημάδι φλεγμονής. Η αιμορραγία δεν είναι “φυσιολογική” και υποδηλώνει ότι τα ούλα είναι ερεθισμένα.
• Κακοσμία του στόματος (δυσοσμία)
  Τα βακτήρια που ευθύνονται για την ουλίτιδα παράγουν ουσίες με έντονη οσμή. Αν παρατηρείς επίμονη κακοσμία, είναι καλό να εξεταστείς από οδοντίατρο.
• Αλλαγές στο σχήμα των ούλων
  Σε πιο προχωρημένα στάδια, τα ούλα μπορεί να φαίνονται «αποκολλημένα» από τα δόντια, δημιουργώντας μικρούς θυλάκους όπου συσσωρεύεται πλάκα.

Αν και τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο, ακόμη και ένα από αυτά είναι λόγος για έλεγχο.
(Mayo Clinic – Gingivitis Overview)

Η πρόληψη βασίζεται σε απλές καθημερινές συνήθειες:

• Βούρτσισε σωστά τα δόντια τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα, για 2 λεπτά κάθε φορά.
• Χρησιμοποίησε οδοντικό νήμα ή μεσοδόντια βουρτσάκια καθημερινά.
• Επίλεξε οδοντόκρεμα με φθόριο και, εάν χρειάζεται, αντιμικροβιακές ιδιότητες.

• Μείωσε τη ζάχαρη και τα όξινα τρόφιμα.
• Πίνε νερό συχνά για να απομακρύνεις τα υπολείμματα τροφών και να ενυδατώνεις τα ούλα.

Κάνε τακτικούς οδοντιατρικούς ελέγχους, ακόμη κι αν δεν έχεις ενοχλήσεις.

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο;

Η ουλίτιδα μπορεί να επηρεάσει οποιονδήποτε, αλλά ορισμένοι παράγοντες αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισής της:

• Ανεπαρκής στοματική υγιεινή (αν δεν γίνεται σωστό ή συχνό βούρτσισμα)
• Κάπνισμα, που μειώνει τη ροή του αίματος στα ούλα
• Ορμονικές αλλαγές, όπως στην εγκυμοσύνη ή την εμμηνόπαυση
• Χρόνιες παθήσεις όπως ο διαβήτης
• Ορισμένα φάρμακα, που μειώνουν τη ροή του σάλιου ή προκαλούν υπερπλασία των ούλων
• Κακή διατροφή, χαμηλή σε βιταμίνη C και αντιοξειδωτικά

Έρευνες έχουν δείξει ότι τα βακτήρια των ούλων μπορούν να συμβάλουν και σε συστηματικές ασθένειες, όπως καρδιαγγειακές παθήσεις ή πρόωρο τοκετό, γεγονός που καθιστά τη φροντίδα του στόματος ακόμη πιο σημαντική.
(Journal of Clinical Periodontology, 2023)

Πώς αντιμετωπίζεται η ουλίτιδα;

Η ουλίτιδα είναι πλήρως αναστρέψιμη, εφόσον αντιμετωπιστεί εγκαίρως. Η θεραπεία περιλαμβάνει:

• Επαγγελματικό καθαρισμό (αποτρύγωση) από οδοντίατρο ή υγιεινολόγο, για να απομακρυνθεί η πλάκα και η πέτρα.
• Καθημερινή φροντίδα στο σπίτι, με σωστό βούρτσισμα δύο φορές την ημέρα και χρήση νήματος.
• Αντιμικροβιακά στοματικά διαλύματα (π.χ. με χλωρεξιδίνη ή αιθέρια έλαια), εφόσον συστήνονται από τον οδοντίατρο.
• Τακτικό έλεγχο κάθε 6 μήνες, ώστε να προλαμβάνονται οι υποτροπές.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο γιατρός μπορεί να προτείνει ειδικά εργαλεία καθαρισμού ή αλλαγές στη διατροφή, ώστε να ενισχυθεί η φυσική άμυνα του στόματος.
(European Federation of Periodontology – EFP Guidelines, 2023)

Η ουλίτιδα μπορεί να φαίνεται «αθώα» στην αρχή, όμως είναι η σιωπηλή αρχή πιο σοβαρών προβλημάτων. Η καλή στοματική υγιεινή δεν προστατεύει μόνο το χαμόγελο μας, αλλά και τη συνολική υγεία του οργανισμού.
Η πρόληψη, η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή ενημέρωση είναι οι καλύτεροι «σύμμαχοι» μας απέναντι στη φλεγμονή των ούλων.

Πηγές

• American Dental Association (ADA). Gingivitis Overview and Treatment Guidelines. (2024).
• Mayo Clinic. Gingivitis: Symptoms and Causes. (2024).
• Journal of Clinical Periodontology. Link Between Gingivitis and Systemic Health. (2023).
• European Federation of Periodontology (EFP). Guidelines for Prevention and Management of Gingivitis. (2023).
• World Health Organization (WHO). Oral Health Fact Sheet. (2024).