Με την αλλαγή των εποχών, πολλοί παρατηρούν ότι η βούρτσα ή το πάτωμα γεμίζουν πιο εύκολα με τρίχες. Αυτό το φαινόμενο, γνωστό ως εποχιακή τριχόπτωση, είναι απόλυτα φυσιολογικό και συνδέεται με τη φυσική ανανέωση του οργανισμού όχι απαραίτητα με κάποιο πρόβλημα υγείας. Παρόλα αυτά, όταν το φαινόμενο γίνεται έντονο, μπορεί να προκαλέσει ανησυχία και να επηρεάσει την ψυχολογία.
Η τρίχα έχει τον δικό της κύκλο ζωής: αναπτύσσεται, ξεκουράζεται και τελικά πέφτει για να δώσει τη θέση της σε μια νέα. Αυτός ο κύκλος δεν είναι στατικός επηρεάζεται από παράγοντες όπως οι ορμόνες, η διατροφή, το στρες αλλά και οι εποχιακές μεταβολές. Την άνοιξη και κυρίως το φθινόπωρο, παρατηρείται φυσιολογικά μια αύξηση της τριχόπτωσης, καθώς ο οργανισμός αντιδρά στις μεταβολές φωτός, θερμοκρασίας και ορμονικής ισορροπίας.
Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε στο British Journal of Dermatology (2010), η απώλεια τριχών κορυφώνεται κατά τους μήνες του φθινοπώρου. Οι επιστήμονες εξηγούν ότι η αυξημένη ηλιακή ακτινοβολία κατά τους καλοκαιρινούς μήνες επιμηκύνει τη φάση ανάπτυξης της τρίχας (αναγενής φάση). Όταν το φως μειώνεται απότομα το φθινόπωρο, περισσότερες τρίχες εισέρχονται στη φάση της πτώσης (τελογενής φάση). Με απλά λόγια, τα μαλλιά «ξεκουράζονται» και προετοιμάζονται για την επόμενη φάση ανανέωσης.
Εκτός από τη φυσική αυτή διαδικασία, το στρες, οι ορμονικές διακυμάνσεις, η ελλιπής διατροφή και η μειωμένη λήψη βιταμινών μπορούν να ενισχύσουν το φαινόμενο. Μετά το καλοκαίρι, πολλοί άνθρωποι παρουσιάζουν χαμηλότερα επίπεδα βιταμίνης D λόγω μειωμένης έκθεσης στον ήλιο, κάτι που επηρεάζει αρνητικά τον κύκλο ζωής της τρίχας. Παράλληλα, η έλλειψη σιδήρου, ψευδαργύρου ή βιοτίνης μπορεί να επιβαρύνει την τριχόπτωση. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί δερματολόγοι προτείνουν προληπτικό έλεγχο των επιπέδων αυτών των στοιχείων κατά την έναρξη του φθινοπώρου.
Η ψυχολογική διάσταση δεν πρέπει να υποτιμάται. Η εποχιακή αλλαγή φέρνει συχνά αυξημένο στρες, κόπωση ή ακόμα και συναισθηματική πτώση. Το στρες προκαλεί αύξηση της κορτιζόλης, της ορμόνης που επιβραδύνει την αναγέννηση των τριχοθυλακίων. Έτσι, ένα φαινομενικά αθώο άγχος μπορεί να ενισχύσει την απώλεια μαλλιών κάτι που, με τη σειρά του, αυξάνει εκ νέου το άγχος, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο.
Αν και το φαινόμενο είναι κατά κανόνα παροδικό, υπάρχουν τρόποι να το περιορίσουμε. Η ισορροπημένη διατροφή είναι καθοριστικής σημασίας. Οι τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνη (όπως τα αυγά, τα ψάρια και τα όσπρια), σίδηρο, ψευδάργυρο και βιταμίνη Β7 (βιοτίνη) συμβάλλουν στη σωστή δομή της τρίχας. Εξίσου σημαντική είναι η ενυδάτωση όχι μόνο με προϊόντα περιποίησης, αλλά και με επαρκή κατανάλωση νερού. Το τρίψιμο του τριχωτού της κεφαλής κατά το λούσιμο βοηθά στην ενεργοποίηση της μικροκυκλοφορίας και την τόνωση των θυλάκων.
Η σωστή φροντίδα των μαλλιών παίζει επίσης σημαντικό ρόλο. Η υπερβολική χρήση θερμότητας, βαφών ή προϊόντων με σιλικόνη μπορεί να αποδυναμώσει την τρίχα και να επιδεινώσει την πτώση. Καλό είναι να επιλέγουμε ήπια σαμπουάν, να αποφεύγουμε τα πολύ σφιχτά χτενίσματα και να δίνουμε στα μαλλιά χρόνο να «αναπνεύσουν».
Αν η τριχόπτωση επιμένει πέραν των τριών μηνών, ή αν παρατηρείται αραίωση σε συγκεκριμένα σημεία του κεφαλιού, είναι σημαντικό να ζητηθεί εκτίμηση από δερματολόγο. Μόνο ένας ειδικός μπορεί να διακρίνει αν πρόκειται για φυσιολογική εποχιακή τριχόπτωση ή για κάποια άλλη μορφή, όπως τελογενή αλωπεκία ή ανδρογενετικού τύπου τριχόπτωση.
Το θετικό νέο είναι πως, στις περισσότερες περιπτώσεις, τα μαλλιά επανέρχονται μόνα τους μετά από λίγες εβδομάδες. Ο οργανισμός έχει τη δική του σοφία και ο κύκλος της τρίχας είναι σχεδιασμένος για να ανανεώνεται. Με λίγη φροντίδα, ισορροπημένη διατροφή και διαχείριση του στρες, η εποχιακή τριχόπτωση μπορεί να αντιμετωπιστεί χωρίς πανικό. Είναι μια φυσική υπενθύμιση πως, όπως και η φύση γύρω μας, έτσι κι εμείς περνάμε περιόδους ανανέωσης και ανάπαυσης.
Τα μαλλιά αντικατοπτρίζουν τη συνολική μας υγεία όχι μόνο σωματική, αλλά και ψυχική. Ένα ήρεμο μυαλό, επαρκής ξεκούραση και θετική διάθεση είναι ίσως οι πιο σημαντικοί «σύμμαχοι» για να παραμείνουν τα μαλλιά δυνατά και υγιή όλο τον χρόνο.
