Η σύγχρονη ιατρική μας έχει δώσει τεράστια δύναμη: μπορούμε να προλαμβάνουμε ασθένειες πριν αυτές εξελιχθούν. Όμως, η πρόληψη δεν είναι απλώς ένα ραντεβού στον γιατρό ή μια αιματολογική εξέταση είναι τρόπος ζωής. Είναι η ικανότητα να ακούμε το σώμα μας, να αναγνωρίζουμε τα μικρά, συχνά «σιωπηλά» σημάδια που προειδοποιούν ότι κάτι χρειάζεται προσοχή.
Στη σημερινή εποχή, όπου η καθημερινότητα τρέχει και το άγχος κυριαρχεί, πολλές παθήσεις περνούν απαρατήρητες. Υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης, κατάθλιψη, καρδιακά προβλήματα ή ορμονικές διαταραχές είναι μόνο μερικές από τις πιο κοινές καταστάσεις που μπορεί να ξεκινήσουν «ύπουλα». Και όσο πιο αργά τις αναγνωρίσουμε, τόσο πιο δύσκολη γίνεται η αντιμετώπισή τους.
Η πρόληψη αρχίζει από την παρατήρηση. Μια ανεξήγητη κόπωση που επιμένει, αλλαγές στο βάρος, στη διάθεση ή στον ύπνο, πονοκέφαλοι που έρχονται χωρίς αιτία ή πόνοι που δεν φεύγουν, μπορεί να είναι μικρές ενδείξεις ενός μεγαλύτερου ζητήματος. Δεν σημαίνει ότι πρέπει να ανησυχούμε για κάθε ενόχληση, αλλά να μάθουμε να ακούμε τα σήματα του οργανισμού μας.
Η παρατεταμένη κούραση, για παράδειγμα, μπορεί να δείχνει αναιμία, θυρεοειδοπάθεια ή διαβήτη. Οι διαταραχές ύπνου συχνά σχετίζονται με ψυχικές καταστάσεις όπως άγχος ή κατάθλιψη. Το σώμα δεν ψεύδεται απλώς μιλά με γλώσσα που χρειάζεται να μάθουμε να κατανοούμε.
Η πρόληψη δεν αφορά μόνο τη σωματική υγεία. Όταν φροντίζουμε τον εαυτό μας, μειώνουμε το άγχος και το αίσθημα ανασφάλειας. Η γνώση ότι είμαστε σε επαφή με το σώμα μας μάς κάνει να νιώθουμε περισσότερο έλεγχο, εμπιστοσύνη και ψυχική σταθερότητα.
Η ψυχική υγεία και η σωματική υγεία είναι άρρηκτα συνδεδεμένες. Ένας οργανισμός που βρίσκεται διαρκώς σε στρες, αϋπνία ή κόπωση, δεν μπορεί να διατηρήσει ψυχική ισορροπία. Από την άλλη, όταν το μυαλό είναι σε αρμονία, το σώμα ανταποκρίνεται θετικά. Η αυτοπαρατήρηση, η αυτοφροντίδα και η συνειδητότητα είναι εργαλεία πρόληψης εξίσου σημαντικά με τις ιατρικές εξετάσεις.
Πολλές φορές, τα σώματά μας μάς στέλνουν σήματα πολύ πριν χρειαστεί φαρμακευτική αγωγή. Αν νιώθεις συχνά εξάντληση χωρίς λόγο, αν αλλάζει η όρεξή σου ή το βάρος σου χωρίς προφανή αιτία, αν ο ύπνος σου είναι διαταραγμένος ή η διάθεσή σου κυμαίνεται έντονα, τότε ίσως το σώμα σου προσπαθεί να σου πει κάτι.
Ο πόνος που επανέρχεται ή ένα σύμπτωμα που επιμένει, ακόμα κι αν φαίνεται μικρό, δεν πρέπει να αγνοείται. Δεν σημαίνει πάντα ότι υπάρχει σοβαρή πάθηση ωστόσο, η έγκαιρη διερεύνηση επιτρέπει καλύτερη αντιμετώπιση, αν χρειαστεί.
Ένα από τα πιο απλά και αποτελεσματικά μέσα πρόληψης είναι οι προληπτικοί έλεγχοι. Γενικές αιματολογικές εξετάσεις, μέτρηση πίεσης, τσεκ για χοληστερίνη, θυρεοειδή και σάκχαρο μπορούν να εντοπίσουν διαταραχές πριν δώσουν εμφανή συμπτώματα.
Εξίσου σημαντική είναι η συζήτηση με τον γιατρό. Ο επαγγελματίας υγείας είναι εκεί όχι μόνο για να θεραπεύει, αλλά και για να καθοδηγεί. Μια ειλικρινής επικοινωνία μπορεί να προλάβει προβλήματα προτού γίνουν χρόνιοι πονοκέφαλοι κυριολεκτικά και μεταφορικά.
Οι καθημερινές μας επιλογές είναι το «πρώτο φάρμακο». Η ισορροπημένη διατροφή, ο καλός ύπνος, η ήπια φυσική άσκηση και η διαχείριση του στρες ενισχύουν το ανοσοποιητικό και μειώνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης χρόνιων παθήσεων.
Η καταγραφή συνηθειών, όπως το πώς κοιμάσαι, τι τρως, πώς νιώθεις, μπορεί να αποκαλύψει πρότυπα που δεν είχες παρατηρήσει. Είναι ένας απλός τρόπος να παρακολουθείς την ευεξία σου και να εντοπίζεις έγκαιρα αλλαγές.
Η υγεία δεν είναι μόνο η απουσία ασθένειας, αλλά η ισορροπία ανάμεσα στο σώμα, το μυαλό και το συναίσθημα. Όταν παρατηρούμε τα σημάδια του σώματος μας, δεν ενεργούμε από φόβο ενεργούμε από σεβασμό. Ο φόβος σε κάνει να αποφεύγεις, ενώ η επίγνωση σε ωθεί να φροντίζεις.
Κάθε μικρή αλλαγή που εντοπίζεις είναι μια ευκαιρία να ανανεώσεις τη σχέση σου με τον εαυτό σου. Δεν χρειάζεται πανικός, αλλά προσοχή. Δεν χρειάζεται αυτοδιάγνωση, αλλά διάθεση για φροντίδα. Το σώμα και το μυαλό είναι οι πιο πολύτιμοι σύμμαχοι σου αρκεί να τους δώσεις την προσοχή που αξίζουν.
Το να εντοπίζεις έγκαιρα τις πιο κοινές παθήσεις είναι πράξη αυτογνωσίας. Δεν πρόκειται για ιατρική δεξιότητα, αλλά για στάση ζωής. Η πρόληψη δεν αρχίζει στο ιατρείο αρχίζει στο σπίτι, στον τρόπο που αναπνέεις, τρως, κοιμάσαι και φροντίζεις τη σκέψη σου.
Η υγεία δεν είναι απλώς απουσία ασθένειας είναι η παρουσία συνειδητότητας. Όσο πιο καλά γνωρίζεις τον εαυτό σου, τόσο πιο γρήγορα αναγνωρίζεις πότε κάτι δεν πάει καλά και τόσο πιο γρήγορα επιστρέφεις στην ισορροπία.
