Η αφασία είναι μια διαταραχή που επηρεάζει την ικανότητα ενός ατόμου να κατανοεί ή να χρησιμοποιεί τη γλώσσα. Μπορεί να επηρεάσει την ομιλία, την κατανόηση, την ανάγνωση ή τη γραφή ή και όλα αυτά μαζί. Συνήθως προκαλείται από βλάβη στον εγκέφαλο, όπως μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο ή τραυματισμό στο κεφάλι.

Πώς εκδηλώνεται η αφασία;

Τα συμπτώματα ποικίλλουν ανάλογα με το ποιο μέρος του εγκεφάλου έχει υποστεί βλάβη. Μερικά από τα πιο συχνά σημάδια περιλαμβάνουν:

• Δυσκολία να μιλήσει κανείς ή να βρει τις σωστές λέξεις
• Λάθη στις λέξεις (π.χ. να λέει “τραπέζι” αντί για “καρέκλα”)
• Δυσκολία στην κατανόηση αυτών που λένε οι άλλοι
• Πρόβλημα στο διάβασμα ή στη γραφή

Σε κάποιες περιπτώσεις, τα άτομα με αφασία μιλούν με φαινομενικά σωστή ροή, αλλά τα λόγια τους δεν βγάζουν νόημα. Άλλες φορές, μπορεί να καταλαβαίνουν πλήρως αλλά να μη μπορούν να εκφραστούν.

Πηγή: National Institute on Deafness and Other Communication Disorders (NIDCD), Aphasia

Ποια είναι τα αίτια;

Η πιο συχνή αιτία της αφασίας είναι το εγκεφαλικό επεισόδιο, ιδιαίτερα όταν επηρεάζεται το αριστερό ημισφαίριο του εγκεφάλου, που είναι υπεύθυνο για τη γλώσσα στους περισσότερους ανθρώπους. Άλλες αιτίες μπορεί να είναι:

• Κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις (π.χ. από ατύχημα)
• Όγκοι στον εγκέφαλο
• Λοιμώξεις ή φλεγμονές
• Νευροεκφυλιστικά νοσήματα, όπως η πρωτοπαθής προοδευτική αφασία (μια μορφή άνοιας)

Πηγή: MedlinePlus, Aphasia

Διάγνωση και αντιμετώπιση

Η διάγνωση γίνεται με τη βοήθεια νευρολόγου και λογοθεραπευτή. Συνήθως περιλαμβάνει:

• Νευρολογική εξέταση
• Απεικονιστικές εξετάσεις (π.χ. αξονική ή μαγνητική τομογραφία)
• Ειδικά τεστ λόγου και επικοινωνίας

Η βασική μορφή θεραπείας είναι η λογοθεραπεία. Ο στόχος είναι να βοηθηθεί το άτομο να επανακτήσει όσο το δυνατόν περισσότερες γλωσσικές ικανότητες, ή να βρει εναλλακτικούς τρόπους επικοινωνίας (όπως χειρονομίες ή τεχνολογικά βοηθήματα). Η υποστήριξη από το οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον παίζει επίσης πολύ σημαντικό ρόλο.

Πηγή: American Speech-Language-Hearing Association (ASHA), Aphasia

Μπορεί να θεραπευτεί;

Η πορεία διαφέρει ανάλογα με τη σοβαρότητα της αφασίας και την αιτία της. Κάποιοι άνθρωποι ανακτούν μεγάλο μέρος της λειτουργικότητάς τους μέσα σε λίγους μήνες, ενώ άλλοι χρειάζονται μακροχρόνια υποστήριξη. Όσο νωρίτερα ξεκινήσει η αποκατάσταση, τόσο καλύτερες είναι οι πιθανότητες βελτίωσης.

Πηγή: MedlinePlus, Aphasia